Avansa regio Brugge waarschuwt samen met 75 andere mid­den­veld­or­ga­ni­sa­ties voor politieke inmenging in sub­si­die­dos­siers

Geachte leden van de Vlaamse Regering,

Vlaanderen mag best wel trots zijn op haar rijkdom aan sociaal-culturele organisaties. Ze verenigen en verbinden mensen, stimuleren kritisch burgerschap, en zorgen voor een levende democratie.

Maar ondanks hun cruciale maatschappelijke rol, staan deze verenigingen voor een onzekere toekomst. 135 Vlaamse sociaal-culturele organisaties wachten op dit moment al weken op de finale regeringsbeslissing over hun subsidiebedrag voor de periode 2026-2030. De beslissing hierover zou het onderwerp vormen van een heftig partijpolitiek debat.

Dit uitblijven van een beslissing van de regering zorgt voor groeiende onzekerheid en onrust en schept een zorgwekkend precedent. Het voortbestaan van specifieke organisaties dreigt pasmunt te worden in onderhandelingen tussen politieke partijen. Dat staat haaks op het uitgangspunt van het decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk, dat juist een 'open civiele ruimte' garandeert. Dat betekent dat middenveldorganisaties zelf kunnen bepalen rond welke thema's ze werken, zonder politieke inmenging.

Wat hier op het spel staat, gaat dus verder dan een budget of een dossier. Het raakt de kern van onze democratie: de ruimte om vrij te spreken, te organiseren, en kritisch te denken wordt steeds smaller gemaakt. Dit gebeurt niet in één grote klap, maar met een reeks kleine ingrepen die samen een patroon vormen. Een patroon dat stilaan doet vergeten dat democratie geen vanzelfsprekendheid is, maar een ruimte die we moeten koesteren en bewaken.

De signalen in de tegenovergestelde richting zijn duidelijk: initiatieven die verbinden, die ongelijkheid benoemen of nieuwe maatschappelijke vragen durven stellen, worden steeds sneller verdacht gemaakt. Hun werk wordt geminimaliseerd, hun stem geridiculiseerd, hun bestaansrecht en -middelen in vraag gesteld. De ruimte voor tegenspraak krimpt, en daarmee verdwijnt ook de zuurstof uit onze democratie.

De geest van het sociaal-cultureel werk

Vlaanderen bouwde zijn sociaal-cultureel werk ooit op als een oefening in democratie: mensen samenbrengen, kritisch leren denken, alternatieven verbeelden. De beleidskaders die daaruit groeiden, steunen op waarden die partijoverschrijdend zijn: vrijheid van meningsuiting, gelijkheid van vrouwen en mannen, scheiding van Kerk en Staat, recht op verschil, en de plicht om racisme en discriminatie te bestrijden.

Vandaag staat precies die geest onder druk. Niet omdat ze voorbijgestreefd is, maar omdat ze haar werk goed doet, omdat ze vragen stelt die anderen nog te weinig durven stellen.

Daar, in die open ruimte van ontmoeting en conflict, ontstaan de ideeën die elke samenleving nodig heeft om te ademen. Kritische stemmen zijn geen stoorzenders. Ze zijn kompas en zuurstof tegelijk. Zonder hen wordt democratie een decorstuk: een mooi versierde, maar lege doos.

Onafhankelijkheid is geen detail

Vlaanderen koos er ooit bewust voor om politieke willekeur uit het sociaal-cultureel veld te weren. Onafhankelijke commissies, transparante procedures, evaluaties op basis van inhoud; dat systeem was niet zomaar administratief. Het was een garantie dat pluralisme beschermd zou blijven, ook wanneer de wind van boven verandert.

Wie vandaag aan die onafhankelijkheid morrelt, raakt aan iets fundamentelers dan subsidies. Die ondermijnt het vertrouwen van iedereen die gelooft dat socio-cultureel werk méér is dan het verlengstuk van de partijpolitieke macht.

Wij vragen dat de Vlaamse Regering haar eigen regels respecteert, en de geest van haar eigen decreet bewaakt. Dat de vrijheid van meningsuiting, de diversiteit van overtuigingen en de ruimte voor verzet beschermd blijven.

En dat ook nieuwkomers in het veld, met andere stemmen, andere werkvormen, andere doelgroepen, niet als bedreiging maar als waardevolle vernieuwing worden erkend. Enkel zo kan sociaal-cultureel werk actueel blijven, en inspelen op wat er werkelijk leeft in de maatschappij.

Samen verantwoordelijkheid nemen

De kracht van dit veld ligt in zijn veelzijdigheid: van christelijke cultuurvereniging tot mensenrechtenorganisatie, van huiswerkbegeleiding tot burgerlijke ongehoorzaamheid, van tijdelijke invulling van leegstaande gebouwen tot platform voor blinden en slechtzienden, van feministische actie tot seniorenwerking. Juist in die diversiteit schuilt onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid: elkaars vrijheid verdedigen, ook en vooral wanneer we elkaar kritisch bevragen.

Wie de ruimte van de ander verdedigt, garandeert zuurstof voor onze democratie.

Daarom roepen wij de Vlaamse Regering op:

Koester, bescherm en faciliteer de civiele ruimte. Respecteer het decreet sociaal-cultureel werk en de procedures en deadlines die hierin zijn voorzien. Zorg dat Vlaanderen een plek blijft met een bruisende democratie, met vele diverse stemmen en waar botsende meningen tot de beste ideeën voor morgen kunnen leiden.

• LABO vzw - Jens van Lathem, coördinator
• De Transformisten - Inez Louwagie, coördinator
• Headquarters Of The Movement - Rachida Aziz, directeur
• Palestina Solidariteit - Arne Carpentier, algemeen coördinator
• Climaxi - Filip De Bodt, coördinator
• Vrede VZW - David Dessers, coördinator
• De Wakkere Burger - Wim Van Roy, coördinator
• Vredesactie - Lichen Ulmann, coördinator
• Kif Kif - Nina Henkens, coördinator
• FairFin - Bram Trachet, coördinator
• 11.11.11 - Els Hertogen, algemeen directeur
• Christelijke Mutualiteit - Luc Van Gorp, voorzitter
• Greenpeace België - Joeri Thijs, woordvoerder
• Liga voor Mensenrechten - Joke Blockx, directeur
• Femma - Griet Janssens, directeur
• Oxfam België - Eva Smets, algemeen directeur
• Hand in Hand tegen racisme - Marius Dekeyser, coördinator
• Masereelfonds - Leen Van Waes, directeur
• Uilenspel - Katrijn Zaman, coördinator
• Bond Beter Leefmilieu - Benjamin Clarysse, beleidscoördinator
• SAAMO - Ilse Hackethal, directeur
• Pax Christi Vlaanderen - Orry Van de Wauwer, directeur
• Netwerk tegen Armoede - Heidi Degerickx, algemeen coördinator
• Vlaamse Actieve Senioren - Geert Van Acker, directeur
• Hart Boven Hard - Gitte Cattoir, coördinator
• Broederlijk Delen - Lieve Herijgers, directeur
• Furia - Edith Degraeve, coördinator
• Natuurpunt Natuuracademie - Ann D’heedene, directeur
• Repair&Share vzw - Rosalie Heens, coördinator
• FMDO vzw - Ivy Goutsmit, directeur
• Vlaamse Jeugdraad - Anna Roos, voorzitter
• Rebelle vzw - Isa Verlaenen, directeur
• DeWereldMorgen - Seppe De Meulder, hoofdredacteur
• Amarant vzw - Charlotte Geeraert, algemeen coördinator
• Avansa Citizenne vzw - An Macharis, coördinator
• Avansa Brugge - Karl Duc, coördinator
• Avansa Oostende-Westhoek - Kris Carlier, coördinator
• Avansa Oost-Brabant - Pieter Van Meerbeek, coördinator
• Avansa Centraal Vlaanderen - Koen Van de Merckt, coördinator
• Avansa Antwerpen - Veerle De Wandeler, coördinator
• Vluchtelingenwerk Vlaanderen - Tine Claus, directeur
• Onafhankelijk Leven - Dave Ceule, directeur
• Congodorpen - Mulhondi Najla, directrice
• Neos vzw - Martin De Loose, directeur
• BE Vegan - Nathalie Duyck
• Motief vzw - Bie Kouwijzer, coördinator
• Oost West Centrum vzw - Luc De Cuyper, coördinator
• LINC vzw - Pieter Rombouts, directeur
• VCOK vzw - Steven De Tavernier, directeur
• Climate Express - Korneel Vermeulen, bestuurder
• Muntuit - Sander Van Parijs, coördinator
• Onderzoeksplatform 'Politisering van/in het sociaal werk' - Bart Van Bouchaute, coördinator
• Compagnie Cordial - Farah Laporte, algemeen directeur
• AIF+ - Orhan Kilic & Houria Ayed, co-coördinatoren
• ZIJkant - Julie Van Garsse, directeur
• De Rode Antraciet - Els Tijskens, directeur
• InclusieAmbassade - Koen Browaeys, directeur
• CIMIC vzw - Helga Schepers, bestuurder
• INTAL Globalize Solidarity - Isabelle Vanbrabant, coördinator
• Empact - Latifa El Morabit, directeur
• Sjarabang vzw - Victoria Timmermans
• Huis DIEvers - Helga Schepers, bestuurder
• Impuls vzw - Inge Vandamme, administratie
• Konekt vzw - Koen Deweer, directeur
• LETS Vlaanderen - Siel Van Herreweghe, coördinator
• PROGRESS Lawyers Network Antwerpen - Jo Dereymaeker, advocate
• Faire Gemeente Vlaanderen - Bianca De Wolf, coördinator
• CLT Gent - Klaas Poppe, voorzitter
• Gents Kunstenoverleg - Amani El Haddad, inhoudelijk coördinator
• Velt vzw - Zanna Vanrenterghem, directeur
• Mobiel 21 - Els Van den broeck, algemeen directeur
• WISPER - Alexandra Meijer, algemeen Coördinator
• Waerbeke - Dirk Sturtewagen, coördinator
• Feniks vzw - Marco Schepers, directeur
• Merhaba Vzw
• Viva Salud - Fanny Polet, directrice
• Dito – Sophie Beyers, Algemeen Verantwoordelijke