Struikelstenen in Brugge

Avansa: Wat zijn Struikelstenen?
Een struikelsteen is een kassei met een messing plaatje, 10 x 10 cm groot. We plaatsen zo’n steen op het voetpad, voor de laatst gekende en vrijwillig gekozen woonplaats van een slachtoffer van het nazisme: mensen van het Verzet, joden, homoseksuelen, Roma of Sinti… De stenen zijn een idee van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig, die er al bijna 100.000 geplaatst heeft, overal in Europa.

Avansa: Welke boodschap wil je daarmee brengen?
De Struikelstenen herinneren aan de terreur van het nazisme en fascisme. Het gebeurde niet aan de andere kant van de wereld of in een ver verleden. Het is een tragedie die hier plaatsvond, tijdens het leven van onze ouders en grootouders. Onze mensen waren erbij betrokken, als slachtoffer en als dader. En dat bewijst dat democratie kwetsbaar is. Het is de taak van elke democraat om de mensenrechten en het respect voor andersdenkenden te beschermen.

Avansa: Er wordt gezegd dat de herinnering aan het Verzet in WOII in Vlaanderen zwak is. Kunnen de Struikelstenen daar iets aan veranderen?
Ja, dat hopen we. We willen de herinnering aan wie zich verzet heeft tegen het fascisme versterken. Hun verhaal is te weinig gedocumenteerd en gekend. De collaboratie heeft de strijd om de herinnering aan de oorlog gewonnen. Het discours van de collaboratie domineert, niet dat van het Verzet. Gerenommeerde historici als Bruno De Wever, Koen Aerts of Pieter Lagrou bevestigen dit. In geen enkel ander Europees land zou men het in het hoofd halen om collaborateurs als August Borms, Cyriel Verschaeve of Staf Declercq te eren of een straatnaam te gunnen.

Avansa: Ter ere van wie is de eerste Brugse Struikelsteen geplaatst?
Mathieu Hinoul was een jongeman die samen met zijn klasgenoten in de Rijksmiddenschool een verzetsgroepje oprichtte. Ze waren amper 15, 16 jaar. Ze verspreidden pamfletten, schilderden V-tekens. Onschuldige dingen, maar toch is bijna een hele klas verklikt, opgepakt en naar de kampen in Duitsland afgevoerd. Veel van hen hebben het niet overleefd. Mathieu was samen met zijn ouders ook nog betrokken bij hardere acties: sabotage van spoorwegmateriaal, onderdak en papieren geven aan onderduikers en Joden, doorknippen van telefoondraden, het verzamelen van wapens. Mathieu is in september 1943 opgepakt, afgevoerd naar Duitsland en in februari 1945 tijdens een transport van het ene naar het andere kamp verdwenen.

Avansa: Wat is de werkgroep verder nog van plan?
Er is één Struikelsteen geplaatst, maar daar zal het niet bij blijven. De stad Brugge heeft gezorgd voor een wettelijk kader en we willen elk jaar een vijftal Struikelstenen toevoegen. Het publiek kan suggesties doen, de werkgroep maakt een keuze en kan daarbij rekenen op het Stadsarchief, de Noord-Zuiddienst en de Erfgoedcel. We willen in de loop van volgend jaar ook educatieve pakketten en een stadswandeling maken, om de verhalen achter de Brugse Struikelstenen verder bekend te maken.

Avansa: Bedankt, en veel succes verder!