Van liefdadig naar rechtvaardig. Gesprek tussen Els Hertogen en Dirk Barrez.

Els Hertogen, directeur van 11.11.11, publiceerde een tijdje geleden het boek “Van liefdadig naar rechtvaardig: 11 stemmen over de toekomst van internationale solidariteit”. Daarin doet ze verslag van 11 gesprekken met toonaangevende internationale stemmen over internationale solidariteit. Het is een poging om de Vlaamse Noord-Zuid-beweging - of beter gezegd: de beweging voor Internationale solidariteit - te inspireren. Op 22 november hadden Els Hertogen en journalist Dirk Barrez (pala.be) een gesprek. Een aantal dingen vielen ons op in dat gesprek.

51435448277 eed687e332

Els Hertogen vindt internationale solidariteit meer dan nodig. De laatste jaren vullen vele mensen solidariteit in als solidariteit met onze “eigen” gemeenschap. Dat is een enge invulling. Natuurlijk is verbondenheid met de eigen gemeenschap nodig, maar even belangrijk is solidariteit over de grenzen heen. En dat moet 11.11.11 blijven zeggen. Zeker in een tijd waarin mensen en samenlevingen zich afschermen van de wereld.


Natuurlijk is verbondneheid met de eigen gemeenschap nodig, maar even belangrijk is solidariteit over de landsgrenzen heen.

Els Hertogen legt ook een verband met het dekoloniseringsdebat. In de gesprekken die ze voert over internationale solidariteit blijkt dat velen - misschien onbewust - nog steeds uitgaan van een koloniale gedachte: internationale solidariteit is ontwikkelingshulp, geld geven. Dat doen we nu al zo lang en het lijkt niet te helpen. Laat ons er dus maar mee ophouden, is dan het logische vervolg van de redenering. Maar 11.11.11 vult internationale solidariteit heel anders - en breder - in: evenwaardigheid, het herverdelen van macht, het werken aan rechtvaardig economisch systeem, het respecteren van mensenrechten.

Dat soort internationale solidariteit is niet oubollig, het is meer dan nodig. Dus blijft 11.11.11 ook op hameren op de nood aan solidariteit, rechtvaardigheid en dialoog.


Zonder sociale strijd veranderen onrechtvaardige machtsverhoudingen niet.

Een mogelijke bedenking: de analyses en ambities zijn niet nieuw. Duurzaamheid, dekoloniseren, een eerlijk handelsbeleid, mensenrechten, het herverdelen van economische macht… Deze thema’s staan al lang op de agenda en er lijkt geen vooruitgang te zijn. 11.11.11 legt zichzelf geen gemakkelijke doelstellingen op, zegt Els Hertogen. Hier en daar is vooruitgang geboekt - rond klimaat, schuldverlichting of mensenrechten bijvoorbeeld - maar de echte hefbomen zitten bij grote economische actoren en bij overheden en instellingen waar de burger of het middenveld te weinig impact op heeft.
Blijven strijden opdat het wereldwijde middenveld de ruimte krijgt om de sociale strijd in de brede zin van het woord te voeren, is belangrijk. Zonder sociale strijd veranderen onrechtvaardige machtsverhoudingen niet.


Er is al aandacht voor de transparantie van gegevens in onderhandelingen, of voor patentrecht, maar die strijd moeten we verbreden naar technologie en data.

Een nieuw aspect waar het middenveld aandacht zou moeten aan besteden, is data-dominantie. Ook hier is de macht geconcentreerd in de handen van enkelen, dit keer de grote tech-bedrijven genre facebook, google of microsoft. Ook wij Europeanen worden “gekoloniseerd”. Het middenveld is daar nu niet mee bezig, maar dat thema moet dringend op de agenda. Er is volgens Els Hertogen al heel wat aandacht voor de transparantie van gegevens in internationale onderhandelingen, of voor patentrecht. Maar die strijd om democratie moeten we verbreden naar technologie en data. Data, economie en macht zijn met elkaar verweven. Als je vandaag werk wil maken van herverdeling van economische macht, moet je die monopolisering van data door enkele bedrijven tegengaan.

Er passeerden nog andere interessante thema’s, te veel om op te noemen. De nood aan herverdeling van de middelen, het zoeken van een gedeelde agenda en evenwaardig partnerschap. De samenhang tussen mensenrechten en duurzaamheid.
De opdracht van 11.11.11 en andere sociale bewegingen is nog lang niet voltooid.

Het boekje kan je krijgen bij 11.11.11 en uitgeverij Lannoo: https://www.lannoo.be/nl/van-l...

Meer opinies, nieuws en analyse door Dirk Barrez vind je op www.pala.be

Je kan het gesprek tussen Els Hertogen en Dirk Barrez kan hier herbekijken: https://www.youtube.com/watch?v=TMan92SKROc&t=76s

Datum bericht zo 14 november '21